W ramach obchodów stulecia działalności marianów na Łotwie, 10 maja br. w klasztorze w Viļāni odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Sługa Boży Jānis Mendriks – świadek wiary”, zorganizowana przez postulatora generalnego Zgromadzenia Księży Marianów ks. Andrzeja Pakułę MIC.

We wprowadzeniu do konferencji ks. Pakuła przedstawił przebieg i perspektywy procesu beatyfikacyjnego ks. Jānisa Mendriksa, zaznaczając, że dzięki przeprowadzonym już badaniom jest uzasadniona nadzieja, że zostanie on włączony w poczet błogosławionych, a jego kult zostanie zatwierdzony w Kościele. Poinformował również, że ks. Dmitrijs Artjomovs MIC zostanie mianowany wicepostulatorem procesu beatyfikacyjnego, jego obowiązkiem będzie gromadzenie odpowiedniej dokumentacji.

Podczas konferencji wygłoszono trzy referaty. Ksiądz dr Dmitrijs Artjomovs MIC w referacie „Źródła historyczne do badania biografii sługi Bożego Jānisa Mendriksa – stan badań” przedstawił aktualny zbiór źródeł historycznych, wskazując, że są dostępne i opisane dziesiątki dokumentów, które dotyczą życia sługi Bożego, jego męczeńskiej śmierci w obozie w Workucie, a także przekonania wiernych, że oddał życie w obronie wiary.

Polski historyk ks. dr Jan Kosmowski MIC wygłosił wykład „Życie Sługi Bożego Jānisa Mendriksa w kontekście prześladowań Kościoła katolickiego”. W swoim wystąpieniu wskazał na antyreligijną politykę ZSRR, która doprowadziła do śmierci wielu chrześcijan skazanych w trybie pozasądowym za „działalność antyradziecką”, w tym wielu duchownych. Ten kontekst historyczny jest również bardzo ważny dla zrozumienia decyzji podjętych przez ks. Jānisa Mendriksa, który z jednej strony „nie szukał śmierci”, ale w chwili niebezpieczeństwa, gdy wielu więźniom groziło rozstrzelanie, chciał być z nimi, nie wykorzystując możliwości uniknięcia śmierci.

Ksiądz dr Andris Ševels MIC wygłosił referat na temat „Życie duchowe Sługi Bożego Jānisa Mendriksa w świetle jego pism”, wykazując, że profil życia duchowego sługi Bożego szczególnie cechuje się jego pobożnością maryjną, eucharystyczną, gorliwością duszpasterską, troską o każdą powierzoną mu osobę i szczerą radością z nawrócenia grzeszników.

Konferencja zakończyła się dyskusją, podczas której wykazano nieścisłości w prezentacjach i określono plan działania dla marianów na Łotwie w ramach procesu beatyfikacyjnego ks. Mendriksa.

Ksiądz Jānis Mendriks urodził się w 1907 roku w parafii Kalupe, wstąpił do Zgromadzenia Księży Marianów w wieku dwudziestu lat, święcenia kapłańskie otrzymał w 1938 roku. Służył jako wikariusz w parafii Viļāni, był proboszczem parafii Ostrone. Podczas II Wojny Šwiatowej został skazany na śmierć przez niemieckie władze okupacyjn, dlatego został zmuszony do ucieczki i do końca wojny ukrywał się u wiernych w Lamiņi, Talsi, Tukums i innych parafiach. Po wojnie służył w Talsi, Ārlavie, Sabile, Kandavie, Višļi. Ostatnim miejscem jego posługi były parafie Elerne i Jaunborne.

Aresztowany w 1950 r., został oskarżony o działalność antyradziecką i skazany na dziesięć lat obozu pracy w Workucie.

W 1953 r., podczas buntu zdecydował się pozostać wraz z więźniami, którzy znaleźli się  w niebezpieczeństwie śmierci, ponieważ postanowiono zmusić ich do wyjścia do pracy. Według świadka i przyjaciela ks. Jānisa, miał on powiedzieć, że jako ksiądz musi wykonywać swoją posługę tam, gdzie życie ludzi jest zagrożone. Został rozstrzelany wraz z innymi więźniami.

Dziennik i dwa listy Jānisa Mendriksa zostały opublikowane w 2019 roku w języku łotewskim, zaś w 2021 roku – po polsku.

W związku z toczącym się procesem beatyfikacyjnym, który rozpoczął się w 2003 r., prosimy wiernych o modlitwę, aby sługa Boży Jānis Mendriks został beatyfikowany oraz zachęcamy do modlitwy w różnych potrzebach za jego wstawiennictwem. Prosimy też o informowanie Księży Marianów na Łotwie o otrzymanych łaskach.